"Tropski cikloni se prema intenzitetu klasificiraju prema Saffir Simpsonovoj ljestvici. Pritom srednja brzina vjetra u načelu može biti mjerena dvojako. Ako je riječ o američkom mjerenju, onda se usrednjavanje vjetra radi tijekom 1-minutnih intervala, dok se u ostatku svijeta koriste 10-minutni intervali. Odatle dolaze razlike na koje je moguće naići u smislu kategoriziranja tropskih ciklona.
Prema Saffir Simpsonovoj klasifikaciji, u kategoriju 1 tropskih ciklona spadaju sustavi s najvećom srednjom brzinom vjetra između 90 i 125 km/h (prema 10-minutnim intervalima), odnosno 120-150 km/h (prema 1-minutnim intervalima). U kategoriju 2 spadaju sustavi s maksimalnom brzinom vjetra između 125 i 164 km/h, u kategoriju 3 između 165 i 224 km/h, u kategoriju 4 između 225 i 279 km/h, te u kategoriju 5 preko 280 km/h (sve prema 10-minutnim intervalima).
Tropski cikloni na kopnu gube na brzini
Te brzine vjetra odnose se na standardnu visinu od 10 metara iznad tla, nad otvorenim, ravnim terenom. Valja imati na umu da spomenute vrijednosti brzine vjetra tropski cikloni postižu nad morem, no nad kopnom se takve brzine ne mjere. Nad kopnom su brzine vjetra zbog bitno većeg trenja sa tlom znatno manje. Tako će tropski ciklon sa središtem nad obalom kontinenta istovremeno imati mnogo veću brzinu vjetra nad svojom morskom polovicom nego nad kopnenom", piše Toman.
"S druge strane, bura ima bitno drugačiji karakter vjetra od onog u tropskim ciklonima. Bura ima tzv. kvaziperiodičke oscilacije (pulsacije), odnosno promjene u brzini vjetra u periodima od par minuta. Zbog takvih pulsacija, srednja 10-minutna brzina bure znatno je manja nego maksimalna srednja 1-minutna brzina, a još niža nego pojedinačni udari vjetra s periodom od par sekundi unutar par-minutnih oscilacija. Pojedinačni udari bure su najčešće do dvostruko brži nego srednje 10-minutne vrijednosti.
Najjači udar bure u Hrvatskoj: 248 km/h
Prema izmjerenim brzinama bure u nekim od najupečatljivih jadranskih slučajeva u zadnjih 10-tak godina, može se izdvojiti poznat slučaj bure 14. studenog 2004. godine, ciklona Dorothy, kad je prema službenom mjerenju DHMZ-a srednja brzina bure na Krčkom mostu iznosila 137,5 km/h (najjači udar nepoznat). U Makarskoj je najjači udar tog dana iznosio 162 km/h. No, najjači službeno izmjereni udar bure je onaj s Masleničkog mosta od 21. prosinca 1998. koji je iznosio 248 km/h, što je još uvijek osjetno više nego najjači udar vjetra izmjeren nad kopnom u SAD u uraganu Katrina, i otprilike dvostruko više nego najjači udar izmjeren nad kopnom u uraganu Sandy (najjači udar Katrine bio je 217 km/h, a Sandy 128 km/h).
Da rezimiramo, brzine vjetra u tropskim ciklonima premašuju brzinu bure, osobito kad se uspoređuju srednje vrijednosti brzine vjetra, ali to vrijedi isključivo za vjetar nad otvorenim morem. Nad kopnom, najjače jadranske bure imaju u pravilu osjetno snažnije udare vjetra nego unutar tropskih ciklona nad kopnom. To još uvijek ne znači da od bure prijeti veća opasnost nego od tropskog ciklona, jer glavne posljedice tropskih ciklona ne dolaze od vjetra, već prvenstveno od valova i poplava uzrokovanih dizanjem morske razine i za nekoliko metara", zaključuje Toman.
