Krvni tlak je sila kojom krv koja cirkulira pritišće na stijenke krvnih žila tj. arterija dok se krv pumpa iz srca. Obično se mjeri na ruku, što znači da je riječ o brahijalnoj arteriji.
Prosječan krvni tlak varira od osobe do osobe i na njega utječe niz faktora kao što su dob, spol, prehrana, stres, tjelovježba i upotreba alkohola. Kod osobe se krvni tlak mijenja i tijekom dana, pa varira između jednog otkucaja srca između sistoličkog tlaka (maksimuma) kad srce pumpa krv, a komore su stegnute i dijastoličkog tlaka (minimuma), kad se srce odmara između otkucaja, a komore su pune krvi.
Arterijski se tlak u pravilu mjeri živinim sfigmomanometrom (tlakomjerom). To mjerenje živinim tlakomjerom auskultatornom metodom rabi se već više od 100 godina (od konca 19. stoljeća). Aneroidni tlakomjeri na pero su manje pouzdani, a digitalni (tzv. elektronski), koji su kod pacijenata u velikoj modi, često su samo orijentacijski prihvatljivi. Sprava za mjerenje krvnog tlaka s trakom oko ruke koju liječnik koristi da bi mjerio krvni tlak naziva se sfigmomanometar (grč.sphygmos (puls) + manometar).
Mjerenje
Traka se postavlja oko nadlaktice, u pravilu na istoj visini na kojoj je srce te se napuhuje i steže oko ruke sve dok arterija ne bude zatvorena. Uz pomoć stetoskopa, liječnik polako smanjuje pritisak oko ruke i sluša. Ono što očekuje čuti je Korotkoff zvuk, nazvan po ruskom fizičaru koji je opisao pojavu 1905. Prvi zvuk se čuje kad je pritisak oko ruke jednak pritisku koji stvara srce, tom prilikom se probija manja količina krvi koja stvara zvuk. Liječnik bilježi tlak pri kojem se čuje zvuk, a riječ je o sistoličkom krvnom tlaku.
Kako se pritisak oko ruke dalje smanjuje, zvuk gubi na kvaliteti i postaje slabašniji, a zatim s nestankom stiska, nestaje. Ova tišina je peti Korotkoff zvuk i tlak koji se smatra sistoličkim.
Prema American Heart Association, krvni tlak se rangira kao:
Normalni krvni tlak: 120 sistolički/80 dijastolički (ili manje)
Predhipertenzija: 120 -139 sistolički/80-89 dijastolički (ili manje)
Visoki krvni tlak - 1. faza hipertenzije: 140 - 159 sistolički/90-99 dijastolički
Visoki krvni tlak - 2. faza hipertenzije: 160+ sistolički ili 100+ dijastolički
Hipertenzijska kriza (potrebna hitna pomoć): 180+ sistolički ili 110+ dijastolički
