Dr. Tod Strohmayer, astronom NASA-inog Goddard Space Flight Centra u Greenbeltu, promatrao je trosatnu eksploziju neutronske zvijezde udaljene od Zemlje 20 000 svjetlosnih godina. Eksplozija je vjerojatno uzrokovana više godina taloženim ugljikom ? nuklearnim otpadom koji je ostao od svakodnevnih eksplozija helija ? koji se toliko snažno sabijen nataložio ispod površine neutronske zvijezde, da je na koncu pregorio i eksplodirao.
Strohmayer je svoje rezultate, koji se mogu označiti kao prvo promatranje termonuklearne eksplozije ugljika jedne neutronske zvijezde, predstavio na konferenciji High Energy Astrophysics Division Američkoga astronomskog društva, u Honoluluu, na Havajima. ? To je veliko otkriće - objašnjava Strohmayer. - Pretpostavljali smo da bi takva eksplozija mogla postojati, ali kako su one rijetke, nismo znali da ćemo ih ikada promatrati.
Promatrana neutronska zvijezda ostatak je zvijezde koja je nekad posjedovala masu od nekoliko masa našeg Sunca, ali je s vremenom istrošila svoje nuklearno gorivo i postepeno eksplodirala u vanjskoj ljusci. Jezgra koja je ostala, otprilike mase našega Sunca, urušila se u kuglu ne veću od Honolulua, otprilike 10 kilometara u promjeru.
Inače, eksplozija prosječne neutronske zvijezde traje otprilike 10 sekundi, što je 1000 puta kraće i 500-1000 puta energetski slabije nego dotična eksplozija u binarnom zvjezdanom sustavu 4U 1820-30 promatranom sa Rossijevog x-zračnog Timing Explorera. Trosatna eksplozija malene neutronske zvijezde otpustila je 20 puta više energije no što otpusti Sunce u jednoj godini. Ili, drugim riječima, ta malena neutronska zvijezda promjera 10 kilometara otpustila je više od milijardu puta količine energije koju su čitave SAD utrošile u 1999.
